نگرش قرآن به خصلت علم و چکونگی پیوند آن با عمل

به گزارش پایگاه خبری  آوای رودکوف، طلب علم در اسلام واجب است. این علم بنابر آیات قرآن و احادیث معصومان(ع) ضمن منفعت اخروی، علم احکام، علم اخلاق و علم اعتقادات واجب را در بر می گیرد.

از سوی دیگر از آنجا که هدف تحصیل این علوم نیل به مقام توحید است، علاوه بر فرا گرفتن این علوم باید به مفاد آن عمل کرد. در قرآن کریم و احادیث معصومان(}ع) علم و عمل مقرون و همراه یکدیگر معرفی شده اند و علم را به دلیل آنکه هر عملی در انجامش به معرفت احتیاج دارد پیشوای عمل بر شمرده اند و از اخذ صرف یکی از دو مقوله علم و عمل و ترک دیگری بر حذر داشته اند و در کلامی جامع، عالم را تنها کسی معرفی نموده اند که عامل به معلومات خود باشد.

اگر علم دین به طور کامل تحصیل و بدان عمل شود، حاصل آن به فعلیت رسیدن دو قوه عقل نظری و عقل عملی است که منجر می شود فرد از شناخت فکری رهنمون به شناخت شهودی شود و با قلب خود حقایق و باطن عالم را رؤیت کند. این مهم در انسان به دلیل برخورداری از بعد روحی که از عالم امر است محقق می شود، زیرا عالم امر بنابر آیات قرآن، باطن این عالم یا همان ملکوت و روح انسان با آن هم سنخ است.

دلیل این که روح آدمی می تواند با باطن عالم ارتباط بر قرار کند، آن است که از روح الهی نشأت گرفته است و فطرت انسان بر اساس فطرت خداوند متعال خلق شده است و از این رو، آدمی با شناخت و معرفت به نفس خود می تواند مظهر اسماء حسنای الهی شود، آنچه در نهان آدمی به صورت بالقوه به ودیعه نهاده شده است و انسان می تواند با هدایت امام معصوم(ع) آن را فعلیت بخشد و در حضرت حق فانی شود و این همان غایت توحید است.

علم باید توأم با تقوا باشد

حجت‌الاسلام جواد حاجی زاده، امام جمعه اهر در گفت‌‌وگو با آوای رودکوف، اظهار کرد: علم باید توأم با تقوا باشد تا تاثیرگرار شود.

وی، افزود: افتخارمان براین است که اسلام دین علم است.

وی با استناد به آیات1-3 سوره قلم(ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ ﴿۱﴾، مَا أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ ﴿۲﴾، وَإِنَّ لَكَ لَأَجْرًا غَيْرَ مَمْنُونٍ ﴿۳﴾ بیان کرد: ‌در این آیات می‌خوانیم: نون سوگند به قلم و آنچه مى ‏نويسند كه تو به لطف پروردگارت ديوانه نيستى و بى‏ گمان تو را پاداشى بى‏ منت‏ خواهد بود.

حجت‌الاسلام حاجی زاده، از نقش ایمان در تحصیل علوم و کسب رضایت پروردگار گفت و ادامه داد: هر چقدر ایمان انسان بیشتر شود، ظرفیت معنوی او بیشتر شده و قابلیت دریافت فیض بیشتری را پیدا می‌کند، بنابراین نور علم به شکل گسترده‌تری بر قلب او افاضه و عطا می‌شود. البته باید توجه داشت که ایمان از روی علم و معرفت به خداوند حتی در آموختن علوم رسمی نیز به یاری طالب علوم می‌شتابد و دانشجوی با ایمان بیشتر وقت خود را صرف تحصیل علوم مورد رضایت پروردگار خویش می‌نماید.

امام جمعه اهر، یادآور شد: کشورهای غربی علم دارند و صاحب صنعت و تکنولوژی هستند ولی با تقوا و حداترسی فاصله دارند و علن خود را فقط درجهت تامین دنیا به کار می برند.

وی بااشاره به فرموده امیرالمومنین غلی(ع) افزود: ایشان می فرمایند: علم باید مقرون به عمل باشد.

حجت‌الاسلام حاجی زاده، ضمن بازگو نمودن ویزگی های علم مفید تاکید کرد: علم مفید آن است که انسان باتقوا و باایمان باشد تا درجامعه مفید باشد.

حجت‌الاسلام یعقوب قاسمی خویی، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با آوای رودکوف، اظهار کرد: علم چراغ راه است و حقایق و مسئولیت ها را برای انسان روشن می نماید.

وی، افزود: عالمانی که دارای علم هستند درمقابل آن علم مسئولیت دارند.

وی با استناد به آیه 108 سوره اسراء« قُلْ آمِنُوا بِهِ اَوْ لا تُؤْمِنُوا اِنَّ الَّذِینَ اُوتُوا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِهِ اِذا یُتْلی عَلَیْهِمْ یَخِرُّونَ لِلْاَذْقانِ سُجَّد» بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: شما چه به آیات الهی ایمان بیاورید، چه نیاورید آنها که از قبل به آنها علم داده شده، نه تنها به آن ایمان می‌آورند بلکه آن چنان عشق به الله در وجودشان شعله می‌کشد که با شنیدن آیات الهی بی‌اختیار در برابر آن به سجده می‌افتند و سیلاب اشک بر رخسارشان جاری می‌شود.

حجت‌الاسلام قاسمی خویی، ضمن بازگو نمودن اصل خلقت جهان آفرینش ادامه داد: خلقت همه جهان آفرینش براین اصل استوار است که انسان ها عالم شوند و حقایق امور را دریابند بقره 269 علم از بزرگترین نعمت های الهی است که نصیب انسان شده و البته درقبال آن وظایفی را شامل حال او می نماید وظایف و مسئولیت هایی که بر عهده یک شخص عالم است بسیار بیشتر از شخص جاهل می باشد و هرگز جاهل و عالم یکسان نیستند اگر عالم به علم خود عمل کند.

وی، از کمک گرفتن علم از ایمان گفت و علم و معرفت دقیق مقدمه ایمان عمیق و پابرجاست و از طرف دیگر علم نیز در مراحل بالاتر از ایمان کمک می‌گیرد.

استادیار دانشکده الهیات و علوم اسلامی دانشگاه تبریز، علم را مقدمه عمل شایسته دانست و یادآور شد: علم مقدمه عمل صحیح و شایسته است و عمل موجب بهره‌برداری از عمل، ‌برداشت ثمره آن و گشوده شدن درهای دیگری از حکمت به روی انسان خواهد بود.

وی، بااشاره به فرموده پیامبراکرم(ص) افزود: ایشان می فرمایند: هرکس به آنچه می‌داند عمل کند خداوند او را وارث آنچه نمی‌داند خواهد ساخخت.

حجت‌الاسلام قاسمی خویی، از نتایج نبود علم گفت و تاکید کرد: اگر غلم نباشد تلاش انسان بی نتیجه و بی حاصل خواهد بود.

گزارش از: امیرمسعود طایفه سلطانخانی